ដោយមើលឃើញពីសក្តានុពលនៃការនាំចេញផ្លែស្វាយកម្ពុជាទៅក្រៅប្រទេសនិងក្នុងគោលបំណងនាំចេញផ្លែស្វាយពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិនដែលធានាបាននូវសុវត្ថិភាពភូតគាមអនាម័យនោះ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានចាប់ផ្តើមចរចាទីផ្សារជាមួយប្រទេសចិន តាមរយៈការរៀបចំផែនការការងារសម្រាប់រៀបចំពិធីសារនាំចេញផ្លែស្វាយកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន និងបានចុះហត្ថលេខារួមគ្នារវាងភាគីចិននិងកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៤កន្លងទៅនៅសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ា។
នាពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោកវេង សាខុនបានបញ្ជាក់លំអិតថា ក្រសួងបានចាប់ផ្តើមទំនាក់ទំនងចរចាទីផ្សារស្វាយជាមួយអគ្គរដ្ឋបាលគយនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (GACC) តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៨ នៅមុនពេលអគ្គរដ្ឋបាលត្រួតពិនិត្យគុណភាព អធិការកិច្ចនិងចត្តាឡីស័ក (AQSIQ) ច្របាច់បញ្ជូលគ្នាជាមួយ GACC រហូតដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ ទើបទទួលបានការឯកភាពនិងឈានដល់ការចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារស្តីពីលក្ខខណ្ឌតម្រូវភូតគាមអនាម័យសម្រាប់ការនាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់ពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិននាថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
តើកសិករឬអ្នកវិនិយោគចម្ការស្វាយត្រូវធ្វើបែបណា ទើបអាចនាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់កម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិនបាន? តើប្រភេទផ្លែស្វាយអ្វីខ្លះដែលអាចនាំចេញបាន?
ចម្ការស្វាយទីតាំងវេចខ្ចប់ ឃ្លាំងត្រជាក់ និងកន្លែងធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្មភូតភាំអនាម័យសម្រាប់នាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់ពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន ត្រូវចុះបញ្ជីនៅអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មនិងទទួលស្គាល់ដោយ GACC។ រាល់ឯកសារចុះបញ្ជីត្រូវមានព័ត៌មានឈ្មោះចម្ការ អាសយដ្ឋាន និងលេខកូដសម្គាល់ដើម្បីកំណត់ប្រភពបានត្រឹមត្រូវ នៅពេលដែលផ្លែស្វាយដែលនាំចេញមិនមានអនុលោមភាពតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃពិធីសារនេះ។ មុនពេលចាប់ផ្តើមនាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់ក្នុងរដូវនីមួយៗអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម ត្រូវផ្តល់បញ្ជីឈ្មោះចម្ការស្វាយដែលបានចុះបញ្ជីទៅGACC ជាមុន និងត្រូវមានការយល់ព្រមដោយភាគីទាំងពីរ។
គ្រប់ចម្ការស្វាយដែលត្រូវបានចុះបញ្ជី ត្រូវបង្កើតនិងអនុវត្តន៍ការចុះបញ្ជីការអនុវត្តកសិកម្មល្អ (GAP)ឬអនុវត្តន៍តាមប្រព័ន្ធវិញ្ញាបនកម្មអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធានាក្នុងការតាមដានប្រមូលត្រលប់វិញនៅក្នុងខ្សែច្រវាក់ផលិតកម្ម។ ដើម្បីថែរក្សាស្ថានភាពអនាម័យក្នុងចម្ការត្រូវធ្វើការប្រមូលផ្លែស្វាយដែលរលួយចេញពីចម្ការក្នុងអំឡុងពេលប្រមូល និងការអនុវត្តវិធានការចម្រុះគ្រប់គ្រងដំណាំ (IPM) ដូចជាការអង្កេតតាមដានសមាសភាពចង្រៃ ការប្រើប្រាស់វិធានការគីមី ឬជីវសាស្រ្តនិងវិធានការមេកានិច។ ចំពោះសមាសភាពចង្រៃភូតគាមអនាម័យហាមឃាត់ដោយប្រទេសចិន កម្ពុជាត្រូវអង្កេតតាមដាននិងពិនិត្យស្វែងរកឱ្យបានហ្មត់ចត់ក្នុងចម្ការក្នុងអំឡុងេលដំណាក់កាលលូតលាស់ និងប្រមូលផលស្វាយដើម្បីធានាថា សមាសភាព ចង្រៃភូតគាមអនាម័យហាមឃាត់ដោយប្រទេសចិន ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង។
គ្រប់ចំការស្វាយដែលបានចុះបញ្ជី ត្រូវរក្សាកំណត់ត្រានៃការអង្កេតតាមដាន និងវិធានការគ្រប់គ្រងសមាសភាពចង្រៃ និងផ្តល់នូវកំណត់ត្រាទាំងនេះតាមការស្នើសុំរបស់ GACC។ កំណត់នេះត្រូវមានឈ្មោះថ្នាំកសិកម្ម ធាតុសកម្ម កាលបរិច្ឆេទប្រើប្រាស់ និងកំហាប់នៃថ្នាំកសិកម្មទាំងអស់ដែលបានប្រើប្រាស់ក្នុងរដូវដាំដុះនីមួយៗ។
គ្រប់ទីតាំងវេចខ្ចប់និងកន្លែងស្តុកទុកផ្លែស្វាយទាំងអស់ ត្រូវតែបង្កើតប្រព័ន្ធប្រមូលត្រលប់មកវិញ ដើម្បីធានាថា ផ្លែស្វាយនាំចេញអាចត្រូវបានតាមដានត្រឡប់មកវិញដល់ចម្ការដែលបានចុះបញ្ជី។ ប្រសិនបើទីតាំងវេចខ្ចប់ផ្លែស្វាយមានទីតាំងដាច់ដោយឡែកពីសហគ្រាសធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្មកម្តៅ ផ្លែស្វាយទាំងនោះអាចធ្វើការហៅត្រឡប់ទៅចម្ការវិញតាមរយៈសហគ្រាសធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្ម។
ការវេចខ្ចប់និងការធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្មផ្លែស្វាយស្រស់បន្ទាប់ពីប្រមូលផល ត្រូវអនុវត្តក្រោមការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីសំណាក់ភាគីកម្ពុជា ហើយត្រូវឆ្លងកាត់ការជ្រើសរើសដោយដៃ ការលាងសម្អាត និងដំណើរការផ្សេងៗទៀតដើម្បីធានាថា ផ្លែស្វាយទាំងនោះគ្មានជាប់ដី សត្វល្អិតចង្រៃ ម៉ៃត៍ ពពួកខ្យង ផ្លែរលួយ និងសំណល់រុក្ខជាតិផ្សេងៗ។ ក្នុងករណីមានប្រើប្រាស់ថ្នាំកម្ចាត់ផ្សិត ត្រូវតែប្រើឱ្យស្របតាមស្តង់ដាជាតិសុវត្ថិភាពចំណីអាហារនៃប្រទេសចិន។
ប្រភេទផ្លែស្វាយស្រស់ដែលមានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្តថា Mangifera indica អាចនាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិនបានដោយអនុលោមទៅតាមច្បាប់និងបទដ្ឋានគតិយុត្តនៃប្រទេសចិន បំពេញតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវភូតគាមអនាម័យដែលមានចែងក្នុងពិធីសារនេះ និងគ្មានជាប់ជាមួយនូវសមាសភាពចង្រៃភូតគាមអនាម័យហាមឃាត់ចូលប្រទេសចិន។
ក្រៅពីការនាំចេញទៅប្រទេសចិន តើកម្ពុជានាពេលកន្លងមក បាននាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់ទៅប្រទេសណាខ្លះ? និងមានគម្រោងយ៉ាងបន្តទៀត?
លោករដ្ឋមន្រ្តី វេង សាខុនបានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងមិនមានប្រទេសច្រើនទទួលយកការនាំចូលស្វាយស្រស់ពីប្រទេសកម្ពុជានៅឡើយទេ លើកលែងតែប្រទេសកូរ៉េ ប្រទេសថៃ បណ្តាប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប និងប្រទេសវៀតណាម» ។
ប្រទេសកូរ៉េ គេមានទទួលយកតែតាមរយៈការដាំដុះ ការថែទាំម ប្រមូលផល ការកម្ចាត់សមាសភាពចង្រៃ និងវេចខ្ចប់ពីក្រុមហ៊ុនហ៊ីយុនដាយ តែមួយគត់ រឺឯការដឹកជញ្ជូនចេញត្រូវធ្វើតាមយន្តហោះ ដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ហើយមានចំនួនតិចតួច។ យើងក៏បាននាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់ទៅកាន់បណ្តាប្រទសស្ថិតក្នុងសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបផងដែរ និងប្រទេសរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែមានចំនួនតិចតួចបំផុត ដោយបញ្ហានៃការដឹកជញ្ជូនតាមយន្តហោះ ដែលកន្លងមកយើងផ្ញើតាមយន្តហោះកាតា និងជើងយន្តហោះដទៃទៀត។ ការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសថៃនិងវៀតតាម បានធ្វើឡើងមិនទៀងទាត់ អាស្រ័យទៅលើគេពេញចិត្តឱ្យនាំចូលឬមិនឱ្យនាំចូល និងម្យ៉ាងមកពីការបញ្ជាទិញពីប្រទេសទី៣ ជាពិសេសប្រទេសចិន។
ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទកម្ពុជា និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទជប៉ុនបានចាប់ផ្តើមដំណើរការចរចាស្តីពីលក្ខខណ្ឌតម្រូវភូតគាមអនាម័យសម្រាប់ការនាំចេញផ្លែស្វាយទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុនផងដែរ។
ក្នុងគោលបំណងពង្រីកទីផ្សារនាំចេញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងពេលអនាគត ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានទទួលជំនួយបច្ចេកទេសពីUSDA និងUSAIDដើម្បីចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះរួមមាន ការផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេសក្នុងការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែកការពារដំណា និងភូតគាមអនាម័យផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍ដំណាំសាកវប្បកម្ម ការកសាងសមត្ថភាពវិភាគហានីភ័យលើដំណាំស្វាយនិងស្វាយចន្ទី រួមទាំងការកសាងសមត្ថភាពពាក់ព័ន្ធដូចជា សិក្ខាសាលាស្តីពីដំណើរការបើកទីផ្សារ ការវិភាគហានិភ័យសមាភាពចង្រៃ វិធានការភូតគាមអនាម័យ ការអង្កេតសមាសភាពចង្រៃលើដំណាំ ដែលបានដំណើរការអនុវត្តដោយ Animal and Plant Health Inspection (APHIS) នៃ US Department of Agriculture (USDA)។
លើសពីនេះ USAID ក៏កំពុងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មតាមរយៈកម្មវិធីមួយហៅថា HARVEST II ដែលផ្តោតសំខាន់លើការអភិវឌ្ឃខ្សែច្រវាក់តម្លៃដំណាំសាកវប្បកម្ម (បន្លែនិងផ្លែឈើ)។
យោងតាមទិន្នន័យរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម (ការនាំចេញផ្លូវការតាមច្រកចេញចូលតែមួយ) បានឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅមានផ្លែស្វាយស្រស់ (58,162.16 តោន) ដំណាប់ស្វាយ (2,712.16 តោន) ទឹកស៊ីរ៉ូស្វាយ (928.00 តោន) និងស្វាយជ្រក់ (8.60 តោន) ដែលសរុបប្រមាណជា៤៥លានដុល្លារអាមេរិក។
លើសពីនេះទៀត ក៏មានការនាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់ក្រៅផ្លូវការទៅប្រទេសវៀតណាមនិងប្រទេសថៃជាច្រើនម៉ឺនតោនដែលមានតម្លៃរាប់លានដុល្លារផងដែរ៕
ប្រភព៖ ផ្កាឈូក(By មុំ គន្ធា - June 19, 2020 )
ផ្សាយបន្តដោយ៖ Sesan
No comments:
Post a Comment